تغذیه مناسب برای مادران شیرده : شیر مادر بهترین و کامل ترین غذا برای نوزاد تا شش ماهگی است.مصرف مواد غذایی مناسب به مقدار کافی توسط مادر به شیر دهی موفق و تداوم آن کمک می کند و نیز برای حفظ سلامت کودک و تامین نیازهای تغذیه ای او ضروری است. شیر مادر به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می کند و عوامل ضد میکربی که در شیر مادر وجود دارند از بروز بیماری در نوزاد پیشگیری می کنند. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر دچار حساسیت و آلرژی می شوند.
نیاز های تغذیه ای مادر شیرده
شیر دهی یک معامله دو سر برد هم برای نوزاد و هم برای مادر است.شیر دهی به مادر کمک می کند تا چربی های اضافه ای که در دوران بارداری در بدن وی ذخیره شده است ، طی فرایند شیردهی از بدن خارج کندو زودتر به وزن قبل از زایمان برگردد. همچنین مادری که شیر می دهد کمتر در خطر سرطان پستان و تخمدان است.
مادر شیر ده به 500 کالری بیشتر از زمان پیش از شیر دهی نیاز دارد . رژیم غذایی مادر شیرده باید به گونه ای باشد که از همه گروه های غذایی به مقدار کافی در آن وجود داشته باشد و تنوع و کفایت تغذیه ای لازم را داشته باشد. با شدوع تغذیه کمکی و نیاز کمتر نوزاد به شیر ، نیاز های تغذیه ای مادر نیز کاهش می یابد.
گروه نان و غلات 7 – 11 سهم
شیر و لبنیات 3 – 4 سهم
گروه میوه ها 2 – 4 سهم
سبزی 3 – 5 سهم
گوشت ، حبوبات و مغزها 4 – 6 سهم
کاهش وزن در شیردهی
رژیم غذایی مادر شیرده تغذیه مناسب برای مادران شیرده بر اساس سه وعده غذایی اصلی و میان وعده هاست و هیچ وعده غذایی نیاید حذف شود و تا حد امکان نظم وعده های غذایی حفظ شود.اگر از همه گروه های غذایی به مقدار مناسب در رژیم وجود داشته باشد ضمن تامین انرژی ، تمام ویتامین ها و املاح تامین خواهد شد. بهتر است تا سه ماه پس از زایمان مصرف مکل آهن ادامه یابد.
تولید شیر به نوشیدن آب بستگی ندارد یعنی اینطور نیست که اگر مادر آب بیشتر بنوشد میزان شیرش بیشتر می شود ؛ ولی در عین حال توصیه می شود که مادر شیرده روزانه 8 تا 10 لیوان مایعات بنوشد که می تواند به صورت نوشیدن آب ، چای کم رنگ ، شیر ، دوغ و آب میوه های طبیعی باشد .
نوشیدن نوشیدنی های حاوی کافئین زیاد مانند قهوه ، چای پر رنگ و نوشیدنی های کولا ممکن است سبب تحریک پذیری، بی اشتهایی و کمخوابی شیر خوار شود و توصیه نمی شود.
مصرف غذاهای آماده و نیمه آماده و غذا های کنسروی و مواد غذایی حاوی نگهدارنده و رنگ های مصنوعی و افزودنی ها زیاد توصیه نمی شود.مصرف برخی مواد غذایی ممکن است بر طعم شیر اثربگذارد و سبب عدم تمایل شیرخوار به شیر شود و مصرف آنها توصیه نمی شوند که شامل سیر ، پیاز ، غذاهای پر ادویه ، کلم و …. است. به روش آزمون و خطا اگر مواد غذایی با کودک سازگاری ندارد از رژیم غذایی حذف کنید.
کاهش وزن در شیردهی
اگر مادری قصد دارد بعد از زایمان کاهش وزن داشته باشد حداقل سه ماه از شیر دهی بگذرد و پس از آن تحت نظر متخصص تغذیه و کنترل شده رژیم بگیرد. اصول کاهش وزن پس از زایمان و در دوران شیر دهی بیشتر بر کم خوری و داشتن تحرک بیشتر استوار است و هرگاه لطمه ای به شیر دهی وارد شود باید قطع شود.
پرهیز از غذاهای چرب و شور و شیرین و غذاهای پر کالری ، مصرف بیشتر میوه و سبزی ، پرهیز از تنقلات ناسالم و هله هوله ،داشتن میان وعده های غذایی سالم ، نظم وعده های غذایی و حذف نکردن هیچ وعده و تنظیم خواب بر کاهش وزن و تنظیم هورمون های اشتها بسیار موثرند.
همچنین داشتن فعالیت بدنی مناسب و انجام ورزش های سبک در منزل برای افزایش سوخت و ساز توصیه می شود.